Kuleli Gençliği ve Millî Mücadele
Kuleli Askerî Lisesi gençliği, Millî Mücadele yıllarında sergiledikleri cesaret ve kararlılıkla, Türk ordusu mensuplarının nasıl bir bilinçle yetiştirildiklerinin en somut kanıtlarından biri olmuştur. Bu gençlerin fedakârlıkları, İstanbul’un işgaline karşı gösterdikleri tavır, gelecek nesillere ibret olacak niteliktedir.
1919’da Kuleli gençliği, tarihî bir dönemeçte büyük bir sorumluluk üstlendi. Önlerinde iki yol vardı: Kendilerine eğitim imkânı sağlayan fakat işgale boyun eğen Sultan Vahdettin’in yanında durmak ya da milletin onurunu savunarak, düşmana karşı bağımsızlık mücadelesi başlatan Türk halkının safında yer almak. Bu zorlu tercihi, 1919-1921’in ağır şartları içinde yaptılar.
Yokluğa, belirsizliğe ve büyük risklere rağmen, aldıkları askerî eğitim onlara tek bir gerçeği hatırlatıyordu: “Varlıklarının yegâne sebebi, vatanın bölünmez bütünlüğünü ve milletin bağımsızlığını korumaktı.” İşte bu bilinç, onları Anadolu’daki Millî Mücadele’ye katılma kararı almaya sevk etti. Bu karar, Türk askerî tarihinin altın sayfalarına yazılacak bir kahramanlık halkası oldu.
Ekim 1920’de Ankara Abidin Paşa Talimgâhı’nda eğitimlerini tamamlayan 256 genç subay, diplomalarını bizzat Mustafa Kemal Paşa’nın elinden aldı. Kasım 1920’den itibaren çeşitli rütbe ve sınıflarda cephelere gönderildiler. Onların kısa sürede cepheye sevk edilmesi, İstanbul’da eğitimine devam eden Kuleli öğrencilerinde de büyük bir heyecan ve mücadele azmi uyandırdı.
1918-1920 yılları arasında Kuleli’den firar ederek Ankara’ya ulaşan 88 öğrenci ise eğitimlerini tamamladıktan sonra asteğmen rütbesiyle cepheye gönderildi. Bu gençler, hayatlarının baharında, vatan uğruna şehadet şerbetini içti. Çocuk sayılabilecek yaşta olmalarına rağmen, yüreklerindeki vatan sevgisi, onları rütbece ve yaşça büyük silah arkadaşlarıyla omuz omuza, geri dönüşü olmayan bir yola çıkardı. Zaman, o yolculukta sel gibi aktı; yaşça genç ama olgunluk ve fedakârlık bakımından büyük olan bu kahramanlar, İstiklâl Harbi’ne gönül verenlerin kalbinde ölümsüzleşti.
Kaynaklarda, İstiklâl Harbi’nde şehit düşen Kuleli Askerî İdadisi öğrencilerinin listesi yer alsa da, bu listenin hangi belgelere dayandığı net değildir. Listede yer alan 37 öğrenci, Anadolu’ya firar ederek Millî Mücadele’ye katılanlar arasında anılırken, 51 isim bu listede yer almamaktadır. Bu isimlerin, döneme ait başka künye defterlerinde kayıtlı olması muhtemeldir.
Kuleli gençliğinin hikâyesi, yalnızca bir okulun değil; bağımsızlık uğruna bütün hayatını ortaya koyan bir neslin destanıdır.
Kurtuluş Savaşı'nda şehit düşen Kuleli öğrencileri
| Sıra | Öğrencinin Adı | Memleketi | Sıra | Öğrencinin Adı | Memleketi |
| 1 | Şükrü | Bodrum | 45 | Süleyman Nazif | Gediz |
| 2 | Zeki | Trabzon | 46 | Sâmi bin Abdülkerim | Prizren |
| 3 | Vahap | Trabzon | 47 | Tevfik oğlu Şefik | Konya |
| 4 | Abdullah b. Burhaneddin | Beykoz/İstanbul | 48 | Şerif | Kayseri |
| 5 | Mehmed Adnan | Mekke | 49 | Mehmed oğlu Şükrü | Ortaköy |
| 6 | Ahmed Hamdi | Ereğli | 50 | Şükrü | Sivas |
| 7 | Şeref Adnan oğ. A. Reşad | Dersaadet | 51 | Şükrü | Van |
| 8 | İbrahim o. Ahmed Şakir D | ersaadet | 52 | Tahsin | Bursa |
| 9 | Akif | Niğde | 53 | Mahmud bin Tevfik | Köprülü |
| 10 | Mustafa oğlu Alaeddin | Nişantaşı | 54 | Ubeydullah | Dersaadet |
| 11 | Rıfat bin Muharrem | Aydın | 55 | Mehmed oğlu Yunus | Derne |
| 12 | Receb oğlu H. Avni | Tokad | 56 | Yusuf | Sandıklı |
| 13 | Süleyman b. Bahaeddin | Eyüb/Dersaadet | 57 | Zarif | Harpur |
| 14 | Bahri | Tokad | 58 | Fevzi Kadıköy | |
| 15 | Beşir | Derne | 59 | Hakkı bin Mustafa | İşkodra |
| 16 | Mahmud bin Cemal | Erzincan | 60 | Hamdi | Hayrabolu |
| 17 | Ethem | Batum | 61 | Nizamettin | Dersaadet |
| 18 | Eşref Niyazi | Kesriye | 62 | Nusret | Geylan |
| 19 | Faik | Rami | 63 | Ömer | Gevgili |
| 20 | Fehîm oğlu Ferid | Edirne | 64 | Sadık | Yanya |
| 21 | Hüseyin bin Fuad | İstanbul | 65 | Ziyaettin | Erzincan |
| 22 | Hasan | Manastır | 66 | Atı | Mersin |
| 23 | Hayri | Sinop | 67 | Cemal | İzmir |
| 24 | Hazım | Ankara | 68 | Selahattin oğlu M. Latif | Dersaadet |
| 25 | İbrahim Vahyi | Dersaadet | 69 | Kemal | İzmir |
| 26 | İrfan | Üsküdar | 70 | Lemi | Dersaadet |
| 27 | Lütfü | Bayramiç | 71 | İbrahim Hakkı b. Sunusi | Bingazi |
| 28 | Kâzım oğlu Macid | Manastır | 72 | Bekir Sıtkı oğlu M. Nuri | Ereğli |
| 29 | Rıza oğlu Mazhar | İstanbul | 73 | Abdurrahman Şeref | Niğde |
| 30 | Mehmed oğlu Muharib | Derne | 74 | Şerifi | Isfahan |
| 31 | Murat | Trabzon | 75 | Bedri | Serez |
| 32 | M. Nuri oğ. Musa Kazım | Isparta | 76 | Cemal | Fatih |
| 33 | İzzed oğlu Mehmed Naci | İzmid | 77 | Galip | Prizren |
| 34 | M. Zîver oğlu Naci Edib | Kütahya | 78 | Hayrettin | ? |
| 35 | İbrahim Hûri oğlu Naci | Manastır/Selânik | 79 | Hikmet Süreyya | Erzurum |
| 36 | Âsım bin Necati | Manastır | 80 | Süleyman oğlu İlhami | Manastır |
| 37 | İsmail Hakkı oğlu Nedim | Bingazi | 81 | Mustafa oğlu İshak | Dersaadet |
| 38 | Sâbit oğlu Nihad | Beylerbeyi | 82 | Niyazi oğlu M. Mazlum | Dersaadet |
| 39 | Tahsin bin Nuri | Beşiktaş | 83 | Namık | Beşiktaş |
| 40 | Nuri | Burdur | 84 | Seyit Asitane | |
| 41 | Recai | Haçin | 85 | Şakir Yanya | |
| 42 | Mehmed Şevket oğ. Rıfat | Mâmüretü’laziz | 86 | Mehmed oğlu M. Zeki | Bolu |
| 43 | Bilâl oğlu Abdullah | Derne | 87 | Muhittin | Harput |
| 44 | Nazım bin Selahaddin | Şam | 88 | Âtıf | Aydın |
Millî Mücadele’ye katılmak için firar eden öğrenci listelerinde yer alan isimler, koyu olarak dizilmiştir.
